Triệu chứng kinh điển của say tàu xe là buồn nôn. Các triệu chứng phổ biến khác bao gồm thường xuyên ngáp, tăng tiết nước bọt, ợ hơi, nhức đầu, mỏi mắt, chóng mặt, buồn ngủ, mất phương hướng, khó tập trung...
CÁC HUYỆT CÓ TÁC DỤNG CHỐNG SAY TÀU XE
1. Huyệt nội quan
Theo Y học cổ truyền, huyệt nội quan có tác dụng định tâm an thần, thư trung, hòa vị, trị buồn nôn, nôn, đầy bụng. Nghiên cứu chỉ ra rằng day huyệt nội quan có hiệu quả trong điều trị say tàu xe.
- Cách thực hiện: Dùng đầu ngón tay cái đè vào huyệt nội quan với lực phù hợp và di chuyển theo vòng tròn khoảng 10 đến 20 giây để tạo cảm giác căng, tức, tê, nặng tại vị trí huyệt. Thực hiện trước lúc khởi hành 30 phút và có thể lặp lại mỗi 30 phút/lần trong quá trình di chuyển.
- Vị trí huyệt nội quan: Huyệt nằm cách lằn chỉ cổ tay 2 thốn (1/6 khoảng cách từ lằn chỉ cổ tay đến lằn chỉ khuỷu tay) giữa hai gân cơ gan tay lớn và gan tay bé.
2 Huyệt hợp cốc
Xác định vị trí huyệt bằng cách khép hai ngón cái và ngón trỏ thì huyệt nằm ở khe giữa khối cơ nằm giữa hai xương ngón tay I và II. Dùng ngón cái tay bên kia bấm mạnh vào huyệt, càng mạnh càng tốt, sao cho xuất hiện cảm giác tê tức đến mức rất khó chịu là được.
Day bấm luân phiên cả hai tay liên tục trong 10-15 phút. Có thể tự mình day bấm từng bên hoặc nhờ người khác day bấm đồng thời hai huyệt ở hai bên. Hiệu quả của thao tác được đánh giá bằng sự giảm hoặc mất các triệu chứng say xe.
3. Huyệt thần môn
Huyệt nằm ở trên lằn cổ tay chỗ lõm giữa xương trụ và xương đậu.
Thực hiện bằng cách sử dụng bàn tay phải ôm chặt lấy cổ tay trái, dùng ngón tay cái tay phải ấn mạnh vào huyệt, vừa bấm vừa day chừng 5 - 10 phút.
4. Huyệt tam âm giao
Huyệt nằm phía trên mắt cá trong chừng 3 tấc, huyệt ở bờ sau trong xương chày.
Thực hiện ấn huyệt bằng cách tay phải ôm cổ chân phải dùng ngón cái bấm vào huyệt từ nông đến sâu và thấy căng tức là được.
Bấm chừng 5 - 10 phút.
5. Huyệt quan xung
Huyệt quan xung nằm ở phía ngoài của móng tay ngón nhẫn (ngón 4).
Dùng bàn tay trái úp vào bàn tay phải ôm lấy 4 ngón tay, dùng ngón cái bấm vào vị trí huyệt, vừa bấm vừa day trong 5 - 10 phút.
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢM SAY TÀU XE
- Nhĩ áp: Phương pháp này sử dụng hạt của cây vương bất lưu hành, còn có tên gọi là vảy ốc, cây xộp, trâu cổ, bị lệ, cơm lênh, mộc liên… dán tại vị trí các huyệt trên loa tai sau đó kích thích bằng cách ấn và day.
Nghiên cứu cho thấy tác động từ nhĩ áp cải thiện đáng kể các triệu chứng buồn nôn, ợ hơi, chóng mặt, nhức đầu, mỏi mắt... qua đó giúp phòng ngừa say tàu xe. Kết quả đạt được tương đối nhanh, hiệu quả có thể xuất hiện ngay sau khi nhĩ áp.
- Làm quen với kích thích gây say tàu xe: Phương pháp này có thể tốn nhiều thời gian, nhưng khi tiếp xúc liên tục với các kích thích gây say tàu xe các triệu chứng thường hết trong vòng 24 đến 72 giờ. Tuy nhiên, nếu khoảng cách giữa các lần tiếp xúc lớn hơn một tuần, bạn có thể không đạt được thói quen lâu dài.
- Tránh đọc sách khi đang ngồi trên ô tô, máy bay hoặc thuyền
- Chọn chỗ ngồi phù hợp, nơi có ít chuyển động hơn và có thể nhìn thấy đường chân trời: Trong xe ô tô hãy chọn ghế phía trước hoặc chủ động lái xe, không ngồi trên ghế quay mặt về phía sau. Chọn chỗ ngồi ở giữa, gần cửa sổ khi đi ô tô, thuyền hay gần cánh máy bay khi đi máy bay.
- Ngoài ra, hãy tập trung nhìn vào một vị trí cố định, nhìn ra cửa sổ phía chân trời để quan sát chuyển động của đường chân trời hoặc nhìn vào một vật ở xa. Vào ban đêm, hoặc trong một con tàu không có cửa sổ, chỉ cần nhắm mắt lại hoặc chợp mắt nếu có thể.
- Chú ý vào nhịp nhở và thở có kiểm soát
- Tránh nicotine (nếu bệnh bạn là người hút thuốc), tránh ăn thức ăn cay hoặc dầu mỡ ngay trước và trong khi đi ô tô, máy bay.
- Nghe nhạc dễ chịu...